Historia 19 Drużyny Harcerskiej w Telatynie sięga początków XXI wieku. Inicjatorem wskrzeszenia ruchu harcerskiego w środowisku był ówczesny nauczyciel gimnazjalny Henryk Szaruga, który pisze te słowa.
Pod koniec roku szkolnego 2003/2004 podczas odprowadzania młodzieży na autobusy szkolne po 8 – ej godzinie spotkałem na placu szkolnym Panią Krystynę Ściborską, moją nauczycielkę ze Szkoły Podstawowej w Radkowie. Rozmowa przebiegła w bardzo sympatycznej i miłej atmosferze. Wspominając „ dawne czasy” Pani Krystyna stwierdziła, że jest jedną z ostatnich osób, które mogą osobiście potwierdzić fakt, iż byłem członkiem Związku Harcerstwa Polskiego. „Nie myślałeś o założeniu drużyny harcerskiej?” – zapytała Pani Krystyna. Od tego się zaczęło…
We wrześniu 2004 roku przy Gimnazjum w Telatynie powstaje próbna drużyna starszo - harcerska, podlegająca Hufcowi Tomaszów Lubelski. Po trzymiesięcznym okresie próbnym w grudniu 2004 roku powstaje 19 Drużyna Starszoharcerska „Modrzewie”. Nawiązywała ona wprost do działalności harcerskiej sprzed 2000 roku. Sama inicjatywa spotkała się z szerokim oddźwiękiem ze strony młodzieży szkolnej. Duże wsparcie okazało grono pedagogiczne Gimnazjum z Panią dyrektor Zofią Bartoszek na czele. Swoim doświadczeniem dzielili się także Śp. harcmistrz Zbigniew Walczuk i harcmistrz Stanisław Michalczuk, którzy opiekowali się środowiskiem harcerskim w gminie Telatyn przed 2000 rokiem. Do nowej drużyny akces zgłosiło ponad 30 osób. I tak zaczęła się harcerska przygoda…
25 lutego 2005 roku w Gimnazjum w Telatynie miało miejsce pierwsze Przyrzeczenie Harcerskie, które zostało odebrane przez ówczesną Komendantkę Hufca ZHP Tomaszów Lubelski, harcmistrz Elżbietę Przybylską. 7 lipca 2005 roku opiekun i drużynowy 19 – ki złożył Zobowiązanie Instruktorskie i od tego momentu będąc Przewodnikiem mógł samodzielnie odbierać Przyrzeczenie Harcerskie od swoich harcerek i harcerzy.
W latach 2006 – 2007 drużyna realizowała tzw. Kampanię Bohater , ubiegając się
o nadanie imienia dla drużyny. Od września 2007 roku 19 – ka nosi zaszczytne imię 12 Pułku Ułanów Podolskich. Od 2014 roku drużyna w porozumieniu z Panią Jadwigą Wacko i Śp. kpt. Sewerynem Wszołą opiekuje się sztandarem Koła Rejonowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, reprezentując i wystawiając Sztandar podczas świąt i uroczystości państwowych i lokalnych. W posiadaniu drużyny jest także Proporzec w barwach 12 Pułku (granat, biel i amarant), którzy otrzymaliśmy od Koła Żołnierzy 12 Pułku Ułanów Podolskich ze Szczecina. Umieszczony on jest na replice lancy ułańskiej z okresu międzywojennego.
Od września 2016 roku drużyna oficjalnie zmieniła nazwę na 19 Drużyna Harcerska „Modrzewie” im. 12 Pułku Ułanów Podolskich. Zmiana była konieczna w związku z udziałem w pracach drużyny absolwentów Gimnazjum, uczących się w szkołach średnich i uczelniach wyższych. Do drużyny zaczęli się zgłaszać również uczniowie Szkoły Podstawowej w Telatynie. Po reformie oświatowej w 2017 roku drużyna oficjalnie działa w Szkole Podstawowej w Telatynie im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Działalność drużyny dotyka wielu obszarów. Działalność charytatywna
i wolontariacka to głównie Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy od XIII Finału w 2005 roku, współpraca z Domem Dziecka w Łabuniach, a potem z Ośrodkiem Wsparcia z Tyszowiec. Systematycznie bierzemy udział w akcjach charytatywnych organizowanych w środowisku lokalny. Jesteśmy obecni na obchodach świąt narodowych i uroczystościach lokalnych (Poturzyn, Posadów). Nie są nam obce biwaki, wycieczki i wyjazdy harcerskie. We współpracy z 22 Drużyną Harcerską z Tyszowiec od 5 lat poznajemy wspaniałe i inspirujące Bieszczady.
Od 2004 roku, czyli od samego początku, bierzemy udział w akcji Betlejemskiego Światła Pokoju. Ta służba jest jedną z bardziej zacnych. Roznosimy Światło z Betlejem do instytucji i osób prywatnych, do tych, którzy chcą mieć na stole wigilijnym Święty Ogień. Szczególnymi adresatami są Parafie w Żulicach, Rzeplinie i Nowosiółkach, Urząd Gminy
i Ośrodek Zdrowia w Telatynie, Szkoła Podstawowa w Telatynie i Poturzynie oraz placówka Straży Granicznej w Chłopiatynie.
Istnienie i funkcjonowanie drużyny nie byłoby możliwe dzięki wielu osobom, którzy w różny sposób wspierali i wspierają ją w jej działaniach. Mam tu na myśli byłych wójtów Gminy Telatyn z obecnym Panem Dariuszem Kozłowskim, byłych dyrektorów szkół z obecną Panią Barbarą Wójcik, byłych proboszczów parafii z obecnym księdzem Andrzejem Bastrzykiem, Strażą Pożarna i Kołem Gospodyń Wiejskich oraz Klubem Sportowym GKS „Perła” Telatyn. I za to jesteśmy Im bardzo wdzięczni. Szczególne wyrazy uznania należą się młodzieży, harcerkom i harcerzom, którzy tworzyli i tworzą 19 DH. Praca z takimi ludźmi to wielki honor i zaszczyt.
Opracował:
pwd. Henryk Szaruga
Drużynowy 19 Drużyny Harcerskiej „Modrzewie”
im. 12 Pułku Ułanów Podolskich z Telatyna.
Czuwaj!